Israel en Palestina - Vrijdag 1 april

Programma: Jeruzalem

  • Kerk Pater Noster
  • Olijfberg
  • Kerk Dominus Flevit (‘de Heer weent’)
  • Hof van Olijven + Kerk van Alle Naties (Gethsemane)
  • Berg Sion:
    • Kerk Dormitio (‘ontslapen van Maria’)
    • Cenakel (bovenzaal Laatste Avondmaal)
    • Graf van David
  • Westelijke Tempelmuur (Klaagmuur)
  • Bezoek aan muur en winkeltje van Claire Anastas
    http://www.anastas-bethlehem.com/

Klik hier voor het fotoverslag van deze dag

Uit het dagboek van Mia:

Om 8 u. zijn we met zijn allen vertrekkensklaar om onze eerst stappen te zetten in Jeruzalem City.
De bus brengt ons naar de Olijfberg waar Jezus wellicht vele malen heeft vertoefd. Het zou kunnen dat hij op deze plek het Onze Vader leerde aan zijn apostelen. Op deze plek is een kerk opgericht met aanpalende tuin waar je het Onze Vader in tientallen verschillende talen kan lezen.

We stappen in de sporen van Jezus en volgen zijn weg naar Jeruzalem op Palmzondag. De route biedt ons schitterende vergezichten op Jeruzalem. We proberen de vele namen te onthouden: Al -Aqsamoskee, gouden koepel, Gouden poort, Schapenpoort,….
Mijn geheugen is véééééééééé te kort.

Op onze weg bezoeken we de kerk ‘Dominus flevit’, die verwijst naar de plaats waar Jezus over Jeruzalem weende. Deze kerk werd gebouwd in de vorm van een traan.

We vervolgen onze heerlijke wandeling onder een stralende zon en komen aan in de tuin Getsemane waar Jezus na het Laatste Avondmaal ging bidden en waar Hij door Judas verraden werd. Ik ben dankbaar dat ik daar even mag vertoeven.
(Kerk van alle naties).

Op naar de volgende kerk, die van de ten-hemel-opname van Maria.
In de crypte ligt een levensgroot beeld van Maria. Een andere groep bidt en zingt.
Ook wij staan op diverse plaatsen stil om een bijbeltekst op de ‘juiste’ plaats te leggen, er even over te reflecteren of er een gepast lied te zingen.
We zingen ook telkens om onze gastsprekers te bedanken. Meestal vertellen deze liederen over vrede en gerechtigheid. Ik betrap er mij vaak op dat ik nauwelijks mee kan zingen omdat mijn keel zit dichtgesnoerd na alle verhalen over onrecht en onvrijheid en het verlangen naar een vredevol leven…

De bus brengt ons naar de Sionpoort van waaruit we naar het Cenakel wandelen, de plaats van het Laatste Avondmaal. Ik moet bekennen dat het me wel iets doen…

Ons volgende doel is het (vermeende) graf van koning David. Mannen en vrouwen via een gescheiden ingang. Enkele Joodse vrouwen gaan volledig op in hun gebed, maar wat we horen vanuit de mannenkant… man, daar gaan er enkelen helemaal uit de bol: getrommel, geklop en geklap, gezang, dans. We kunnen een glimp opvangen van het gebeuren. Wellicht ligt het aan ons ‘gezond boerenverstand’, maar we begrijpen niet echt hoe je daar zó kan in opgaan. Daar moet je wellicht een rasechte Jood voor zijn?

Na het middagmaal naar de klaagmuur; mannen en vrouwen apart. Joodse mannen en vrouwen verzinken ook hier in ernstige gebeden. We doen ons best om hen te respecteren. Ook ik heb mijn gebedsbriefje klaar. Ik vind nog een plaatsje om het tussen de vele ander te proppen.
Even later zien we een stadswerker weggewaaide briefjes samen vegen en in de vuilnisbak gooien.
‘k Hoop dat het mijne er nog even mag blijven zitten. Weinig kans want morgen is het sabbat en dan komen de Joden massaal naar deze plek.

We hebben nog een ontmoeting met een medewerker van Sabeel, een internationaal centrum dat de bevrijdingstheologie van Palestijnse theologen steunt. Zijn uiteenzetting is aanvankelijk nogal theoretisch en ietwat stroef, maar in de vragenronde komst hij echt op dreef en wordt het boeiend. Ik onthoud alvast de volgende wijsheid: als mensen bang zijn, kunnen ze twee dingen doen: ofwel als dwazen muren bouwen of als wijzen bruggen bouwen…
Hun bedoeling is om de Israëli’s op een geweldloze manier duidelijk te maken dat de bezetting echt niet kan!

Vanavond gaat eten in een Palestijns gezin. Deze mensen spraken goed Engels en woonden in een mooi huis; grotendeels zelf gebouwd want de gastheer is bouwvakker. Hij werkt in Jeruzalem, moet om 7 u. op zijn werk zijn, vertrekt om 5 u., sommige periodes om 4 u. om toch maar op tijd te zijn. Soms heeft hij 2 u. nodig om het ene checkpoint te passeren. Je weet het nooit, zegt hij. De laatste maand is het iets beter en hoeft hij maar 20 à 30 min aan te schuiven. Betlehem en Jeruzalem liggen niet meer dan 15 km van elkaar.
Hij is de enige van het gezin die over een pasje beschikt om naar Jeruzalem te kunnen. Of neen, de dochter had er eentje om met Pasen te gaan maar is uiteindelijk niet geweest wegens te gevaarlijk.
Water? Om de ca. drie weken hebben ze ca twee dagen water. Tanks bijvullen aub!!!
Palestina kan zelf niets in- of uitvoeren. Alles moet via Israël dat er dik aan verdient.
Palestina zelf zit zonder geld.
Deze mensen zien geen oplossing, hebben geen hoop op verbetering…
Andere groepjes vertellen dat o.a. een steenkapper en een meubelmaker/houtsnijder al weken niet kunnen werken wegens geen water. Israël controleert zowat alle waterbronnen…
Zou je niet opstandig worden?

Toen we rond 17 u. bij het hotel aankwamen, was het onrustig. Altijd op vrijdag na het avondgebed. Er was traangas gebruikt door Israëli’s omdat Palestijnse jongeren blijkbaar stenen naar de muur hadden gegooid.
Niet echt goed te praten, maar wel begrijpelijk! De situatie lijkt echt hopeloos!

Uit de brochure van Hilde:

Stad van mijn hart
Psalm 122

Stad van mijn hart Jeroesjalajiem, 
met uw huizen schouder aan schouder.
Stad van vrede, in uw midden mag een mens gelukkig zijn.
Ik was verheugd toen ik het hoorde:
"Wij gaan op weg naar het huis van de Eeuwige".
En nu staan wij voor uw poorten, op uw grond, Jeruzalem.
Alle stammen van Israël
trekken erheen in karavanen
om uit te roepen de Naam van de Eeuwige,
dat is onze heilige plicht.
Daar staan de zetels van het gerecht,
daar staat de koningstroon van David.
Bid om vrede voor deze stad,
wens haar kinderen alle zegen.
Alle voorspoed wens ik jou,
lieve woning van mijn vrienden,
stad van God,
ik wens je vrede, vrede voor altijd.

Jeruzalem (Jeroe Sjalajiem) – ‘Stad van Vrede’, een zeer betekenisvolle plaats voor joden, christenen en moslims, is een bruisende en intrigerende stad.

De atmosfeer in de oude stad, met de soeks, de Westelijke Muur en het Tempelplein of Haram As-Sharif is uniek. Toch is het conflict overal aanwezig en voelbaar. Tussen 1948 en 1967 was Jeruzalem verdeeld in West- en Oost-Jeruzalem, respectievelijk onder Israëlische en Jordaanse controle. Na de oorlog van 1967 kreeg Israël de controle over heel het grondgebied van voormalig historisch Israël – Palestina 29 maart – 7 april 2016 13

Palestina, ook over Oost-Jeruzalem (6 km²). Het annexeerde 70 km² extra Palestijns land en voegde dit bij de gemeentegrenzen van Jeruzalem. Sindsdien past het overal de Israëlische wetgeving toe en beschouwt het dit gebied als zijn ‘eeuwige en ondeelbare hoofdstad’.

Israël ontzegt de meerderheid van de Palestijnen de toegang tot Jeruzalem. Veel toeristen menen dat het een louter Israëlische stad is. Ze beseffen niet dat Oost-Jeruzalem Palestijns gebied is en dat in West-Jeruzalem nog tal van Palestijnse huizen staan, die na 1948 werden ingenomen door Israëlische burgers.

Sinds 1950 is Jeruzalem de hoofdstad van Israël en het is de locatie van het presidentsgebouw, het parlement (de Knesset) het oppergerechtshof en de meeste ministeries. De status als hoofdstad is niet internationaal erkend en de meeste ambassades zijn gevestigd in Tel Aviv.

De Palestijnse Autoriteit beschouwt Jeruzalem als hoofdstad van een toekomstige Palestijnse staat en onderhoudt een betwist kantoor in het ‘Orient House’.

De Verenigde Naties houden vast aan het 'corpus separatum' uit het Verdelingsplan, en hebben een en ander in 1980 nog eens bevestigd (Resoluties 476 en 478 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties). De Oslo-akkoorden tussen de PLO en Israël (1993) maken onderscheid tussen de Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem. Over de definitieve status zou in overleg rond de permanente status worden besloten.

 

De heilige stad
Jeruzalem is de heilige stad van christenen, joden én moslims. Op het gebied van architectuur, cultuur en religie is Jeruzalem een reisbestemming om u tegen te zeggen.

Er is de Oude Stad, met zijn Armeense, christelijke, joodse en islamitische wijken, waar heel wat toeristische bezienswaardigheden zijn gesitueerd. Binnen de stadsmuren zijn veel heiligdommen te vinden zoals de Al-Aqsamoskee, de Rotskoepel, de Klaagmuur en de Heilig-Grafkerk. De Olijfberg ligt buiten de stadsmuren.

 

Orografie (heuvels en dalen)
Op de oostelijke heuvel ligt de Tempelberg (het bijbelse Sion, later Moriah); ten zuiden daarvan de Ofel (de oude Akropolis, Stad van David).
Op de westelijke heuvel liggen van noord naar zuid: de Heilig Grafkerk; de Citadel met de Jaffapoort (d.i. de nieuwe Akropolis) en de Joodse wijk; het christelijke Sion, met Graf van David en Cenakel.
Tussen de beide heuvelruggen, links van het tempelplein (Haram esh-Sharif), loopt van noord naar zuid het Tyropeion = het kaasmakersdal. Rechts van het tempelplein, buiten de oude stad: het Kedrondal en de Olijfberg.
In het westen en zuiden van de oude stad: het Gehennadal. De drie valleien (Kedron, Tyropeion en Gehenna) komen samen bij de Siloëvijver en lopen door richting Dode Zee als Wadi (Nachal) Kidron.

 

De stadsmuren
Het Jeruzalem van David en Salomo beperkte zich tot de Ofel en de Tempelberg. De stad breidde zich nadien uit, eerst in westelijke richting, daarna naar het noorden.
Het verloop van de huidige stadsmuren (Ottomaans, Soeleiman II, de Prachtige, 1536-1539) komt overeen met het tracé van de muren uit de tijd van de Kruisvaarders. Het christelijke Sion, dat in de Byzantijnse tijd nog binnen de stadsmuren lag, ligt sinds 1033 buiten de stad (heropbouw door de Fatimiden).

 

Tempelberg (Haram esh-Sharif) en westelijke (tempel)muur

joods

De zgn. 'Klaagmuur' is de westelijke steunmuur van het grote tempelplein uit de dagen van Herodes de Grote. Het oorspronkelijke straatniveau langs de muur in het 'Tyropeion' (kaasmakersdal) lag ruim 13 meter lager dan het huidige plein. Via een brug en een trappencomplex was de tempel verbonden met de westelijke heuvel. De belangrijkste toegang tot de 'benedenstad' was langs het zuiden, via trappen en twee tunnels onder de 'Stoa'. Het plein wordt gedragen door enorme steunbogen (zgn. 'Stallen van Salomo'). De Romeinse architecten van Herodes vergrootten de oorspronkelijke zgn. 'temenos' (heilige omheining) naar het oosten en het zuiden.
De tempel zelf stond binnen een voor joden gereserveerd gebied ('een priesterlijk volk': Ex. 19,6). Men heeft platen gevonden met het toegangsverbod voor niet-joden, in het Grieks. De 'Herodiaanse' tempel, gebouwd tussen 19 voor Chr. en 64 na Chr., werd in 70 door Titus verwoest.
Over de tempel van Salomo, gebouwd in de 10de eeuw voor Chr. ten noorden van de Davidsstad en heropgebouwd in de 6de eeuw voor Chr., is archeologisch niets met zekerheid bekend. Men weet wel dat de tempel oost-west-gericht was, met de ingang naar het oosten.
De rots onder de Rotskoepel wordt door sommigen beschouwd als de 'dorsvloer van Arauna', die door David werd aangekocht als site voor de tempel (2 Sam. 24,16-25).
Een laat-bijbelse traditie (2 Kron. 3,1) identificeert de Tempelberg in Jeruzalem met de berg 'Moriah' waar Abraham zijn zoon Isaak zou offeren (Gen. 22). De naam van de Tempelberg in de bijbel is Sion.
Aan de westkant van het tempelplein bouwde Nehemia in de Perzische tijd de 'tempelburcht'. De Hasmoneeën (142-63 voor Chr.) verbleven er voor de uitoefening van hun ambt als hogepriester. Hun koninklijke residentie lag op de westelijke heuvel bij de (nieuwe) citadel. Herodes de Grote restaureerde de tempelburcht, ter ere van Marcus Antonius (én Cleopatra): vandaar de benaming 'Antonia-burcht'. Israël – Palestina 29 maart – 7 april 2016 15

islamitisch

De Rotskoepel, met bijhorende 'Koepel van de Ketting' (schatkamer) werd gebouwd onder Abd El-Malik (687-691) van de dynastie der Omayyaden, 'ter herinnering' aan de hemelvaart van Mohammed (+ 632). Deze hemelvaart wordt door de Mohammed-biografieën voor het eerst vermeld in de 8ste eeuw. De Rotskoepel is naar alle waarschijnlijkheid een kopie van de Byzantijnse Hemelvaartskerk op de Olijfberg. De buitenbekleding was oorspronkelijk met mozaïeken. De huidige bekleding is Perzisch geïnspireerd en dateert uit de 16de eeuw.
De Al Aqsa-moskee werd eveneens gebouwd in de 7de eeuw. Let op de 'mihrab' (aanduiding van de gebedsrichting) naar het zuiden. Oorspronkelijk twee maal zeven zijbeuken (voor het massale groepsgebed) met aanpalend paleis en verblijf voor de pelgrim.
Een 'minbar' (lezenaar of preekgestoelte), geschenk van Saladin in 1187, ging verloren in de brand van 1968.

christelijk

Sionsberg. Op deze heuvel werd een deel van het oude Jeruzalem gebouwd. Dit stadsgedeelte lag in Jezus’ tijd binnen de vestingmuren. We bezoeken er het Cenakel, een gotisch gebouw uit de tijd van de kruisvaarders. Op deze plaats zou Jezus het Laatste Avondmaal met zijn leerlingen hebben gehouden. De kerk van ‘Sint-Petrus in Gallicantu’ (hanengekraai) brengt ons de verloochening van Petrus in herinnering. Op de Sionsberg ligt ook het graf van David. In de bijbel is ‘de Sion’ vaak de aanduiding van de Tempelberg. De naam Sion wordt in het Oude Testament ook vaak gebruikt als synoniem voor heel Jeruzalem. Nog een stap verder gaat het gebruik van Sion als aanduiding van het volk van God.
De 'Gouden Poort' tegenover het Kedrondal wordt nog steeds gedateerd in de Byzantijnse tijd (traditie van de Intocht van de Messias; maar geblokkeerd door de islam).

 

Het moderne Jeruzalem

Knesset
Het parlementsgebouw van Israël werd in 1966 voltooid en is het symbool van het democratische systeem van de natie. De vijf meter hoge menorah voor de Knesset werd in 1956 geschonken door het Britse parlement; er staan allerlei gebeurtenissen uit de joodse geschiedenis op afgebeeld.

Museum van het boek 
Dit museum werd speciaal gebouwd om de handschriften, die in 1947 ontdekt werden in Qumran, te bewaren. Israël – Palestina 29 maart – 7 april 2016 16

Yad Vashem
Zeer indrukwekkend is dit Holocaust Memorial, gelegen op de berg der herinnering (Har Hazikaron), in wezen een uitloper van de berg Herzl. ‘Yad Vashem’ betekent 'Gedenkteken (hand) en Naam', wat ontleend is aan de bijbel (Jes. 56,5). Dit museum werd in 1953, acht jaar na het beëindigen van WO II, gesticht op de gronden van Deir Yassin, een Palestijns dorp dat in 1948 etnisch gezuiverd werd en waar de toen aanwezige inwoners werden vermoord. Op deze plek worden de 6 miljoen joodse slachtoffers herdacht die door het naziregime zijn vermoord. Het gebouw bevat allerlei voorwerpen en documenten uit de periode van vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de 'Hal der Herinnering' zijn in de stenen vloer de namen van de 22 vernietigingskampen aangebracht en brandt de 'eeuwige vlam'. De bronzen schaal bevat as van slachtoffers uit elk van de 22 concentratiekampen. In de 'Laan van de Rechtschapenen der Volken' werden bomen geplant voor Europeanen die joden hielpen te overleven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook is er een speciale plek voor de herdenking van de anderhalf miljoen joodse kinderen die slachtoffers werden van het naziregime.

Bijbelteksten:

Tempelberg – Westelijke Tempelmuur

  • 1 Kon 6: Salomon laat de tempel bouwen (+/- 950 voor Chr.)
  • Jeremia 52, 12 – 16: Verwoesting van de tempel (586 voor Chr.)
  • Esra 1, 2 – 4, 6, 3 – 5: Heropbouw na Babylonische ballingschap (na 538, ingewijd in 515 voor Chr.)

Berg Sion

  • 2 Sam. 5, 9 – 10 en 1 Kon. 2, 10 – 12: Graf van David in Jeruzalem
  • Mc. 14, 12 – 13: Bovenzaal: Laatste Avondmaal
  • Mc. 14, 66 – 72: Verloochening door Petrus

Contacten:

Links:

Volgende dag