Israel en Palestina - Woensdag 30 maart

Programma: Betlehem: Herodion, Geboortekerk

Klik hier voor het fotoverslag van deze dag

Uit het dagboek van Mia:

Hoera! We moeten maar om 10 u. aan de ontbijttafel verschijnen. Toch behoorlijk wat kunnen slapen.
Om 11 u. zijn we vertrekkensklaar.
Door onze laattijdige aankomst wordt het programma ietwat gewijzigd. Bovendien kunnen we niet naar Hebron omdat er tijdens het voorbije weekend een schietpartij is geweest waarbij twee Palestijnen zijn omgekomen. Het risico is te groot.
Het graf van de Aartsvaders moeten we noodgedwongen links laten liggen. Wel jammer eigenlijk!

We brengen een bezoek aan Herodion als vervangprogramma.
Deze heuvel verheft zich met zijn 758 m midden het Judese berglandschap. Hier liet Herodes, sinds 46 v C  prefect van de Romeinse provincie Galilea, een burcht bouwen die hij later als zijn mausoleum zou aanwijzen. Dit fort vormde, samen met acht andere versterkingen, de verdedigingslinie rond zijn rijk.

We stoppen even aan het herdersveld, waar de herders als eersten de boodschap kregen van de geboorte van Jezus. De locatie biedt een mooi beeld van de schuilgrotten die herders gebruikten om te overnacht en om hun schapen in veiligheid te brengen.

Met een typisch Palestijns broodje achter de kiezen zijn we sterk genoeg om het namiddagprogramma aan te vatten.

We worden ontvangen door een medewerker van ARIJ, een organisatie die het opneemt voor de rechten van de Palestijnen. We krijgen een goed gedocumenteerde exposé over de huidige situatie. De houding van Israël tegenover de Palestijnen kan echt niet goed gepraat worden! Onvoorstelbaar dat de internationale gemeenschap dit toelaat!

Met deze dikke boterham aan informatie stappen we de bus op om de geboortekerk in Betlehem te bezoeken. De ingangsdeur is rond 1500 verkleind tot een hoogte van 1,20 m om de kerk beter te kunnen verdedigen tegen aanvallen van de Turken. We hebben een beetje pech want als gevolg van restauraties zitten grote delen van de kerk achter doeken verborgen. Het koor is overdadig versierd met luchters in alle maten, soorten en kleuren, de éne al pompeuzer dan de andere.

Interessanter is ons bezoek aan de (vermoedelijke) geboortegrot van Jezus onder de kerk.
De plaats van de bevalling is duidelijk gemarkeerd met een 14-puntige zilveren ster! Ondanks alles toch een speciaal gevoel!

H. Hiëronymus werkte in een aanpalende grot jarenlang aan de Latijnse bijbelvertaling, de vulgata.
We bezoeken nog even de Sint-Catharinakerk, de kerk waarin op Kerstmis de kerstviering plaats heeft met talrijke hoogwaardigheidsbekleders. Mooi, sober!

Na zo’n drukke dag hebben we zeker een glaasje wijn bij het lekkere avondeten verdiend!
Om 20 u. nog een ontmoeting met een vertegenwoordiger van Kairos, een oecumenische beweging van Palestijnse christenen van alle mogelijke strekkingen.
Zij willen de Palestijnse christenen een stem geven en hun situatie aankaarten bij kerken in andere delen van de wereld. Zij willen zich op een liefdevolle manier verzetten tegen de bezetting door Israël en hebben daartoe een document ondertekend. Ze roepen Israël op om hun landtheologie te herzien waarbij ze op basis van religieuze argumenten het Palestijnse grondgebied claimen, enkel en alleen voor het Joodse volk.
(Document waard om te lezen; internet)
Boycot en de-investering worden als mogelijke wegen van verzet naar voor geschoven.
Alweer een interessante ontmoeting!

Uit de brochure van Hilde: Betlehem (Beit Lechem – Huis van Brood)

De plaats Betlehem (32.000 inwoners) wordt in de bijbel onder andere in het boek Ruth vernoemd. Verder zou koning David uit deze plaats afkomstig zijn. In Micha 5,1 wordt voorspeld dat Betlehem de geboorteplaats van de toekomstige leider van Israël zal zijn.

Nog net binnen de bebouwde kom van de huidige stad ligt volgens de overlevering het graf van de Joodse 'aartsmoeder' Rachel. Deze pelgrimsplaats die eeuwenlang door joden, christenen en moslims bezocht werd, is sinds de bouw van ‘de Muur’ nu veranderd in een militaire vesting die alleen nog via een speciale toegang bijna alleen nog door Israëliërs bezocht wordt. Het graf van Rachel werd in 2010 onder protest van het gemeentebestuur van Betlehem door Israël tot nationaal Israëlisch erfgoed uitgeroepen (dat gebeurde toen ook met de oude stad Hebron).

In 2012 zijn de Geboortekerk en de Pelgrimsroute er naartoe door UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst.

De ‘stad van David’ is als geboorteplaats van Christus een pelgrimsoord bij uitstek. Justinus, de kerkvader die omstreeks het jaar 100 in Flavia Neapolis (Sichem-Nablus) geboren werd, maakte al melding van de verering van een geboortegrot in Betlehem. Om deze traditie te verdringen, liet keizer Hadrianus boven de grot een heilig woud aanplanten ter ere van de jaarlijks terugkerende, jeugdige god Adonis.

Naar aanleiding van de reis van zijn moeder Helena liet Constantijn de Grote na 325 boven de geboortegrot een achtkantig heiligdom bouwen, waarop aan de westelijke zijde een vijfschepige basiliek voor de geloofsgemeenschap aansloot.

In 384 kwam de kerkvader Hiëronymus uit Rome naar Betlehem en schreef er - als kluizenaar in een grot – vele jaren aan de Vulgaat, de goedgekeurde Latijnse vertaling van de Heilige Schrift.

Toen de Constantijnse kerk in 529 tijdens een opstand van de Samaritanen ernstig werd beschadigd, liet keizer Justinianus deze geboortekerk op grootse wijze herbouwen. De vloer werd 60 cm opgehoogd. Dit bouwwerk bleef in grote trekken bewaard tot op de dag van vandaag.

Een mozaïek boven de ingang, dat de wijzen uit het oosten in Perzische klederdracht voorstelde, weerhield de Perzen er in 614 van de kerk te verwoesten. Het gebruik als moskee ter verering van Isa ben Jusuf (Jezus, zoon van Jozef) beschermde het gebouw in 1009 tegen de blinde woede van de waanzinnige kalief el-Hakim.

De christelijke bevolking van Betlehem zond het tegen Jeruzalem oprukkende kruisvaardersleger in 1099 bij Abu Gosh een gezantschap tegemoet, waarop een voorhoede onder het commando van de Noormannenkoning Tankred de stad nog vóór Jeruzalem zonder bloedvergieten innam.

De kruisvaarders verhieven Betlehem tot bisschopszetel en versierden de kerk met fresco's, mozaïeken en bronzen deuren. Ze kroonden er hun koningen.

Ondanks talrijke beperkingen bleef Betlehem ook onder Mamelukse en Ottomaanse heerschappij het reisdoel van christelijke pelgrims uit alle delen van de wereld en leefden de bewoners van de stad voornamelijk van het toerisme.

In de 19de eeuw vestigden zich in Betlehem tal van kerkelijke instituten uit de westerse landen. Sindsdien bepalen kerken, kloosters, scholen, hospitia en ziekenhuizen het beeld van de stad.

Aangezien Betlehem het economische en bestuurlijke centrum van de omliggende Arabische dorpen is, zijn de straatjes vooral op marktdagen gevuld met een bont oosters leven. Tegelijkertijd dingen tientallen fraaie souvenirwinkels op het plein bij de Geboortekerk naar de gunst en het geld van de internationale reisgezelschappen. Verschillende families van christenen in en rond Betlehem specialiseerden zich ‘om den brode’ in de kunst van het houtsnijwerk, wat dan ook prachtige handgesneden bijbelse taferelen in olijfhout oplevert.

Hoewel Betlehem in Palestijns gebied ligt, blijft de stad met een uitzonderlijk historisch verleden toch iets apart. Vera Baboun, een Palestijnse en een christen, is er de burgemeester. Dat is opmerkelijk want Baboun is niet enkel de eerste vrouw ooit die burgemeester werd in Betlehem, maar tevens een van de eerste vrouwelijke burgemeesters in Palestijns gebied, waar een overweldigende meerderheid van de bevolking moslim is. Baboun kwam op voor de lijst van Al Fatah, die 7 van de 15 zetels in het gemeentebestuur behaalde. Zij beschouwt haar aanstelling vooral als een overwinning van de Palestijnse vrouwen, die met de gemeenteraadsverkiezingen van 20 oktober 2012 nadrukkelijk hun stem lieten horen.

‘De Muur’ bepaalt het leven in Betlehem heel sterk.

De `Israëlische muur´ is een in 2003 door Israël geplande en ook al voor een groot deel gebouwde constructie van wegen, hekken, prikkeldraad, muren, greppels, torens en poorten van circa 620 km, langs de groene lijn, in de Westelijke Jordaanoever en in een klein gedeelte door Israël. De naam van de barrière is onderwerp van discussie. Israël noemt het een ‘veiligheidsmuur’. Volgens hen is het hoofddoel terroristen te weren uit Israëlische steden en dorpen en te vermijden dat er geschoten kan worden op Israëliërs. Palestijnen spreken van de ‘apartheidsmuur’: zij ervaren elke dag hoe hun leven er veel moeilijker door is geworden. Mensen zijn urenlang onderweg naar hun werk, naar school, naar het ziekenhuis,…

Bijbelteksten:

  • Geboortekerk: Lc. 2, 1 – 7 (geboorte van Jezus)
  • Geboorteplaats Betlehem: Micha 5, 1 – 3; Mt. 2, 1 -12

Contacten:

Links:

Volgende dag